Strony internetowe są obecnie głównym środkiem przekazywania informacji oraz ofert, a także kanałem zawierania transakcji między klientami i producentami
Ich rosnąca popularność spowodowała, że coraz większą uwagę przykłada się do tego, jak witryna wygląda oraz czy jest w pełni użyteczna i łatwa w obsłudze. Znaczenie mają nawet najmniejsze szczegóły, które składają się na dobrze zgraną i funkcjonującą bez problemów całość.
Użytkownik musi już zaraz po wejściu w witrynę wiedzieć, czy strona prezentuje to, czego szukał – i to dlatego często na portalach firm lub osób indywidualnych przeprowadzane są badania użyteczności, UX, dzięki którym wiadomo, które elementy nie działają tak, jak powinny i wymagają poprawy.
Co wpływa na jakość korzystania ze strony internetowej?
Zanim podejmiemy się przeprowadzenia badania funkcjonalności strony, powinniśmy zwrócić uwagę na kilka najważniejszych czynników, które wpływają na jakość użytkowania witryny.
Bardzo ważnym elementem jest to, jak szybko internauta jest w stanie nauczyć się korzystania ze strony internetowej – co wiąże się bezpośrednio z poziomem trudności w wykonywaniu dowolnych czynności w obrębie witryny. Jakob Nielsen, jeden z najbardziej poważanych ekspertów w dziedzinie badań użyteczności stron internetowych, nazwał ten czynnik nauczalnością. Wskazał też, że niezwykle duże znaczenie ma czas, który owe czynności zabierają i związana z nim efektywność użytkownika.
Z nauczalnością bezpośrednio łączy się też łatwość w zapamiętywaniu zasad obsługi takiej strony oraz popełnione podczas korzystania błędy. Najważniejszym jednak z owych czynników jest poziom satysfakcji odczuwanej przez użytkownika, która z kolei przekłada się na nastawienie względem strony.
Jak ułatwić obsługę strony internetowej?
W celu podtrzymania satysfakcji użytkowników i zwiększenia ruchu na stronie internetowej, moderatorzy powinni zadbać o parę kluczowych elementów ułatwiających obsługę:
– proste i łatwe w użyciu menu,
– przejrzysty układ strony usprawniający skanowanie wzrokiem,
– spójny i uporządkowany design,
– miejsca na reklamę niezakłócające przeglądania.
Każdy z tych elementów przyczynia się do wzrostu użyteczności, której głównym celem jest udogodnienie korzystania ze strony – tak, aby odbywało się w łatwy i intuicyjny sposób.
Badanie użyteczności strony internetowej
Użyteczność stron internetowych, zwana też czasami z języka angielskiego web usability, powinna być badana na każdym etapie pracy nad witryną. Pierwsze analizy przeprowadzane są już w trakcie jej projektowania. Dzięki temu moderatorzy i projektanci są w stanie zebrać wiele informacji koniecznych do stworzenia odpowiednio funkcjonujących stron.
Dwa główne typy analizy, które możemy wyróżnić:
– badania przeprowadzane przez specjalistów z danej dziedziny oraz testy opierające się na danych uzyskanych od użytkowników. Kontrola ekspercka zawiera się głównie w analizie technicznej opartej o ocenę heurystyczną oraz w audycie benchmarkingowym.
– badania na użytkowniku z udziałem moderatora, badania eyetrackingowe oraz analiza ruchu myszki na stronie. W zależności od potrzeb czy możliwości, dobierane są odpowiednie metody, aby właściciel witryny mógł na bieżąco kontrolować poziom jej użyteczności.
Analiza ekspertów
Obecnie osoba lub firma zainteresowana przeprowadzeniem badań użyteczności swojej strony ma do dyspozycji kilka możliwości. Wiele przedsiębiorstw posiada osobne działy zajmujące się analityką internetową – i to właśnie w nich często realizowane są tego typu badania. Opłacalnym rozwiązaniem jest także nawiązanie współpracy z agencją SEO, w której analiza użyteczności stron jest jednym z głównych zadań.
Badania mają na celu sprawdzić:
– czy witryna cechuje się czytelną architekturą informacji,
– czy zawiera jakieś błędy, które mogłyby utrudnić korzystanie z niej,
– czy struktura nawigacyjna może zostać uznana za optymalną,
– które rozwiązania przyniosą oczekiwane efekty.
Test użyteczności przeprowadzany jest przez grupę specjalistów składającą się z jednej do trzech osób. Każdy z ekspertów przeprowadza samodzielną ocenę, opierającą się na indywidualnej wiedzy i doświadczeniu oraz danych uzyskanych z Google Analytics. Wyniki są następnie zestawiane ze sobą i weryfikowane.
W jaki sposób pomaga nam konkurencja?
Ważnym elementem badań jest audyt benchmarkingowy. Polega on na zestawianiu badanej witryny ze stronami konkurencyjnymi i porównywaniu zastosowanych rozwiązań. Warto zwrócić uwagę, że w tym przypadku liczy się jakość, a więc strona, którą wybieramy do badania, powinna być uznawana za wzorcową w danej branży. Na podstawie takiej analizy jesteśmy w stanie znaleźć odpowiednie rozwiązania, które usprawniłyby działanie naszej strony.
Oceniane są wtedy zawartość, funkcjonalność, użyteczność i wygląd. Należy unikać jednak podstawowego błędu, jakim jest zbyt mocne sugerowanie się metodami zastosowanymi przez konkurencję. Strona taka powinna być wzorcem dla nas, ale mimo to musimy wprowadzać także swoje rozwiązania.
Od użytkowników dla użytkowników
Kolejną metodą badań użyteczności strony jest analiza zachowań użytkowników. To, w jaki sposób poruszają się po stronie, co przyciąga ich uwagę, na czym zatrzymują swój wzrok lub myszkę stanowi kluczową informację przy testowaniu witryny. Jednym z rozwiązań jest przeprowadzanie badań z udziałem moderatora. Badana grupa otrzymuje konkretne zadania, których wykonywanie jest przez cały czas monitorowane. Zwraca się wtedy uwagę na płynność poruszania się po stronie i ewentualne problemy w korzystaniu z niej.
Innym sposobem są badania eyetrackingowe, podczas których analizowane jest to, gdzie użytkownik kieruje swój wzrok w trakcie używania strony. Daje to możliwość utworzenia mapy cieplnej, mówiącej nam, na czym skupił się internauta i które elementy na dłużej przyciągnęły jego uwagę. Rozwiązanie to jest jednak jednym z bardziej kosztownych. Niektóre programy pozwalają także na śledzenie ruchu myszki.
Również i w tym przypadku tworzy się mapę, zawierającą informacje o tym, gdzie kliknął użytkownik, jaką zakładkę otworzył i w jaki sposób przewijał stronę.